Petrol fiyatlarında oynaklık Orta Doğu’daki savaş nedeniyle devam ederken, Çin’in zayıf talebi ve artan küresel arz, 2025’te petrol piyasası için düşüş sinyalleri veriyor. ABD Başkanı seçilen Donald Trump’ın ‘sonuna kadar sondaj’ politikası ve OPEC+’ın üretim kesintilerini sona erdirmesi durumunda petrol fiyatları sert düşebilir.
Petrolün varili 30 – 40 kadar dolara düşebilir
Petrol piyasası uzmanları, OPEC+ ittifakının üretim kesintilerini sonlandırması durumunda petrol fiyatlarında ciddi düşüş yaşayacağını öngörüyor. Petrol fiyat bildirim ajansı OPIS’in enerji analiz başkanı Tom Kloza da 2025’teki petrol fiyatlarına ilişkin büyük endişe olduğunu belirterek, OPEC’in üretim kısıtlaması olmadan piyasadan çekilmesi durumunda varil fiyatlarının 30-40 dolara kadar düşebileceğini söylüyor.
Petrol fiyatlarında yüzde 40’lık düşüş
Varil başına 40 dolarlık düşüş, mevcut ham petrol fiyatlarının neredeyse yüzde 40 oranında azalması anlamına geliyor. Şu anda Brent petrol varil başına 72 dolar, ABD Batı Teksas Orta (WTI) petrolü ise 68 dolar civarında işlem görüyor.
OPEC+ kesintileri kaldırırsa fiyatlar tepetaklak
Eurasia Group’un enerji, iklim ve kaynaklar başkanı Henning Gloystein, gelecek yıl petrol talebindeki artışın muhtemelen günlük 1 milyon varili geçmeyeceğini belirterek, OPEC+’ın üretim kesintilerini kaldırması durumunda ham petrol fiyatlarının varil başına 40 dolara kadar düşebileceğini ifade etti.
MST Marquee’nin kıdemli enerji analisti Saul Kavonic de OPEC+ kesintilerinin sona erdirilmesinin, Covid döneminden bu yana görülmemiş seviyelere kadar düşebilecek bir fiyat savaşı anlamına geleceğini söyledi. Ancak analistler, OPEC+’ın üretim kesintilerini kademeli olarak kaldırmasının daha olası olduğunu belirtiyor.
OPEC+ kesintileri sona erdirmese bile ham petrol fiyatlarının düşüş eğiliminde olduğunu ifade eden Citi analistleri ise Brent fiyatlarının gelecek yıl varil başına ortalama 60 dolar seviyesinde olmasını bekliyor.
OPEC+ üretim kesintilerini uzatıyor
OPEC+ ise üretim kesintilerini uzatarak, politikası konusunda disiplinli davranıyor. Eylül ayında, OPEC+ petrol fiyatlarındaki düşüşü engellemek amacıyla günlük 2,2 milyon varillik gönüllü kesintiyi iki ay daha erteleme kararı almıştı. İkinci ve üçüncü çeyrekte uygulanan bu kesintinin süresi eylül sonunda dolacaktı. Kasım ayı başında ise petrol karteli, planlanan petrol üretim artışını bir ay daha erteleyerek aralık ayı sonuna kadar uzattı.
Çin’in zayıf talebi fiyatları baskılıyor
Petrol fiyatları, Çin’in Covid sonrası toparlanma sürecindeki zayıf talebi nedeniyle baskı altında kalmaya devam ediyor. OPEC, salı günü yayımladığı aylık raporda, 2025 yılı için küresel petrol talebi büyüme tahminini günlük 1,6 milyon varilden 1,5 milyon varile düşürdü.
Piyasanın aşırı arzla karşı karşıya olduğu algısı da fiyatları aşağı çekiyor. Özellikle ABD, Kanada, Guyana ve Brezilya gibi OPEC dışı büyük üreticiler de arzı artırmayı planlıyor.
Trump’ın dönüşü ve olası etkileri
Düşüş beklentisini güçlendiren bir diğer faktör ise, ABD’deki yeni Donald Trump dönemi. Trump’ın dönüşünün potansiyel bir ticaret savaşı ile ilişkilendirilmesi nedeniyle piyasa uzmanları fiyatların düşebileceğini belirtiyor. Trump’ın söylemlerini yorumlayan ekonomistler ticaret savaşının merkezinde Çin’in olacağını konusunda neredeyse hemfikir.
Trump ayrıca ABD’li üreticiler için “sonuna kadar sondaj” politikası vadederek enerji fiyatlarını yarı yarıya düşüreceği taahhüdünde bulundu. Kpler’in baş petrol analisti Matt Smith, bunun perakende benzin fiyatlarını da etkileyebilmesi için petrolün varil fiyatının 40 doların altına düşmesi gerektiğini belirtti.
Smith, perakende benzin fiyatlarının şu anda galon başına 3 dolarda olduğu “tatlı bir noktada” bulunduğunu ve bu seviyenin hem tüketiciler hem de üreticiler için uygun olduğunu ekledi.
Kaynak: Dünya Gazetesi
