Birol BOZKURT
Türkiye, son yıllarda enflasyon ve ekonomik dalgalanmalarla mücadele ediyor. Yılı kapatmaya hazırlanırken ekonomide uygulanan politikaları ve 2025 yılından beklentileri Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Genel Müdürü Murat Bilgiç ile konuştuk. Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadelede kararlı bir duruş sergilediğini belirten Bilgiç, yılsonuna kadar faiz indirimine gidilmesini beklemediğini, 2025’in ilk çeyreğinde indirim sürecinin başlamasını beklediğini söyledi. 2025 yılı için enflasyonun yüzde 30 seviyelerine düşmesini beklediğini ifade eden Bilgiç, büyümenin ve istihdamın önemine dikkat çekti.
Yapısal reformların hayata geçirilmeden Türkiye’nin bu zorlu süreçten çıkamayacağını vurgulayan Bilgiç, ekonomik istikrarın sağlanması için kuruların güvenilirliğin artırılması gerektiğini de dile getirerek, geçmişte elde edilen başarıların tekrar edilebileceği umduğunu söyledi. 2024 ve 2025 için belirlenen hedeflerin dikkatle izlenmesi gerektiğinin altını çizen Bilgiç, “Sıkı para politikaları zamanla olumlu sonuçlar verecektir” dedi.
“Enflasyonla mücadele büyümeyi baskılıyor”
2025’te Türkiye’nin en önemli gündeminin büyüme olacağını söyleyen TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç, “Türkiye’nin her yıl yüzde 5’ler, yüzde 7’ler civarında büyümesi gerekiyor. Aynı şekilde yüzde 5’ler, yüzde 7’ler seviyesinde bir enflasyon da olması lazım. Cari açığın da bu oraları aşmıyor olması lazım. Türkiye’nin o bantlara gelmesi gerekiyor. Yani gelişmekte olan bir ülke olarak Türkiye için büyüme çok kritik öneme sahip. Ancak şuanda büyümeyi baskılayan bir politika izliyoruz, enflasyonla mücadele için. Talebi daraltmaya çalışıyoruz ancak bu da büyümenin aşağı gelmesi anlamına geliyor” diye konuştu.
“Bu yıl faiz indirimi beklemiyorum”
Türkiye’de 2024 yılı boyunca bir faiz indirimi beklemediğini ifade eden TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç, “Merkez Bankası, enflasyonun kalıcı bir şekilde düştüğünü görmek istiyor. Ancak henüz bunu hissetmedik Yılın geri kalan aylarında her ay enflasyonun yüzde 2’ler civarında gelmesi gerekiyor. Henüz onu yaşamadık biz. Yılın kalanında da yaşayabileceğimizi düşünmüyorum. Yani enflasyon yüzde 2’ler seviyesine gelse bile Merkez Bankası’nı ikna eder şekilde kalıcı bir şekilde iniş yönüne döndüğüne dair bir kanı oluşmayacak gibi gözüküyor. O yüzden ben bu sene içerisinde bir faiz indirimi beklemiyorum. Biz kendi bütçemizle ona göre yapıyoruz. Yani faiz indirimi olmayacak bir şekilde değerlendireceğiz” dedi.
“Enflasyon ve faiz birlikte düşecek”
2025 yılında enflasyon ve faizlerde eş zamanlı düşüş beklediklerini söyleyen Murat Bilgiç, “Hizmet enflasyonu tarafında çok büyük katılık var. Bu katılığı kırmak zorundayız. Şu anda politika faizi ilk defa enflasyonun üstünde oluyor. Bu sıkı para politikasının sonuç vereceği kesin. Ancak enflasyona yönelik algı hala kırılmış değil. Ayrıca sanayi üretiminde azalma var, iç tüketimde azalma var, tüm bunlar sonuç verecek ama bu biraz zaman alacak.
Bizim de beklentimiz bu algının ekim, kasım ayı gibi kırılması yönündeydi ama öyle olmadı. Şu anki beklentimiz ocak, şubat ayı gibi yani yılın ilk çeyreğinde hem enflasyonda hem faizlerde düşüşü görmek yönünde. Biz yılsonu için enflasyonun yüzde 43-45 aralığında gelmesini bekliyoruz. 2025’te de enflasyonun OVP’de hedeflenenin bir miktar üzerinde oluşacağını tahmin ediyoruz” ifadelerini kullandı.
2024 yılında enerji fiyatlarının yükselmemesinin cari açığın düşmesine önemli katkı sağladığını söyleyen Bilgiç, “Enerji fiyatlarının yükselmemesi ki biz burada ithalatçı konumdayız, cari açığın düşmesine önemli bir katkı verdi bu durum. Ancak 2025’te bu katkıyı özellikle yılın ikinci yarısında göremeyebiliriz.
Daha zor bir dönem bizi bekliyor o anlamda. Enflasyon konusunda söylediğimde çelişen bir şey söylüyorum ancak bu duruma rağmen biz enflasyonda yüzde 30’lara kadar düşüş trendi bekliyoruz. yüzde 30’un altına inmek yüzde 30’a inmekten daha zor olacak. Çünkü bir taraftan da ekonominin tekrar canlanması gerekiyor. Çin’in teşvik programlarının emtia fiyatlarını artırması, Türkiye için iyi bir haber değil. Avrupa’nın toparlanması Türkiye ekonomisine olumlu yansıyacak ancak eski seviyelere ulaşmak zor olacak Avrupa için” mesajını verdi.
“Kurumların güvenilirliği artırılmalı”
Türkiye’nin büyüme hedefine ulaşması için yapısal reformların gerekliliğine dikkat çeken TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç, ” Bu yapısal reform dediğimiz, daha çok katma değerli ürünler üretip, cari açık vermeden büyümeyi becermek yani yapısal reform dediğimiz, bunun arkasında demokrasi de var, adalet de var. Kurumların bağımsız olması var, eğitim var. Ekonomik büyüme, istihdam ve kredi yönetimi gibi konularda reformlar gerekiyor. Türkiye’nin para politikalarının ve mali politikalarının yanı sıra ciddi bir yapısal reform yapması gerekiyor.
Nedir bu yapısal reformlar derseniz, Türkiye’de kurumların muteber, inandırıcı ve şeffaf olması derim. Merkez Bankası, BDDK, TÜİK, gibi kurumlarımızın güvenilir, inandırıcı ve rasyonel olması gerekiyor. Bunun için bu kurumların açıkladığı verilerin piyasa gerçekleşmeleriyle örtüşüyor olması lazım. Şu anda bu güven yeniden tesis ediliyor” dedi.
“2025’te takipteki kredi oranı artabilir”
TSKB olarak yatırımlara ve büyük ölçekli projelere kredi verdiklerini belirten TSKB Genel Müdür Murat Bilgiç, “Bizim takipteki kredi oranımız 2023 sonu itibarıyla yüzde 3’ler seviyesindeydi, şimdi bu oranı yüzde 2’lere indirdik. Sektörün ortalaması da yüzde 2 seviyesinde bulunuyor.
Bu seviyelerin yönetilebilir olduğunu düşünüyorum. Önümüzdeki yıl bu oranın biraz daha artmasını bekleyebiliriz. Sektöre baktığımızda özellikle son dönemde bireysel krediler tarafında özellikle bir artış söz konusu. Bu da sıkılaşmanın bir neticesi olarak görülebilir. 2025’te özellikle küçük işletmelerde bu krediye erişim sorunlarının da etkisiyle işletme sermayesini yönetememek gibi bir süreç görebiliriz” diye konuştu.
IMF, Türkiye’nin 2024 büyüme tahminini aşağı çekti
IMF 2025 küresel büyüme tahminini 0,1 puanlık aşağı yönlü revizyonla yüzde 3,2’ye çekti. 2024 küresel büyüme tahmini de yüzde 3,2 oldu. Ülkelerin ekonomik büyüme tahminlerinin de paylaşıldığı raporda, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3 ve gelecek yıl yüzde 2,7 büyümesinin beklendiği ifade edildi. IMF, Temmuz ayındaki tahminlerinde Türkiye ekonomisinin 2024’te yüzde 3,6 ve 2025’te yüzde 2,7 büyüyeceğini öngörmüştü. Raporda, Türkiye ekonomisi için enflasyon beklentileri ise bu yıl sonu için yüzde 43 ve 2025 yıl sonu için yüzde 24 olurken, işsizlik tahmini 2024 için yüzde 9,3 ve 2025 için yüzde 9,9 olarak belirlendi.
TSKB, sekizinci kütüphanesini Hatay’da açtı
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB), Eylül 2023 tarihinden başlayarak 2025 yılına kadar tamamlamayı taahhüt ettiği ‘11 İlde 11 Kütüphane’ projesi kapsamında, Adıyaman, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adana, Osmaniye, Şanlıurfa ve Diyarbakır’ın ardından sekizinci TSKB 100. Yıl Cumhuriyet Kütüphanesi’ni Hatay Anadolu Lisesi’nde açtı. Banka, proje çerçevesinde 2025 yılı mayıs ayının sonuna kadar Kilis, Elazığ ve Malatya’da açacağı kütüphanelerle, 11 ilde 11 kütüphane açma taahhüdünü yerine getirmiş olacak.
Hatay Anadolu Lisesi, yaşanan depremlerin ardından 530 öğrencisiyle eğitim öğretim hayatına devam ediyor. TSKB tarafından açılan kütüphanede, binlerce kitabın yanı sıra satranç ve çeşitli akıl oyunları da bulunuyor. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı’nın önerdiği roman ağırlıklı toplam 4 bin kitabın öğrencilerin kullanımına sunulduğu kütüphanenin dışında “TSKB Çalışma Alanı” adı verilen özel bir birim daha oluşturuldu.
Açılış töreninde konuşan TSKB Genel Müdürü Murat Bilgiç, “Bu projeyi, yaşadığımız deprem felaketinde ekonomik ve sosyal açıdan büyük hasar gören kentlerimizde kalıcı iyileşmeye ve eğitimde fırsat eşitliğine destek olmak için başlattık. Bu kapsamda, bir yıl kadar kısa bir süre içinde 8. okul kütüphanemizi Hatay Anadolu Lisesi’nde açmaktan büyük bir mutluluk duyuyoruz. Kütüphanemiz, T.C. Millî Eğitim Bakanlığı’nın listesine göre seçilmiş 4 bin roman ağırlıklı kitap, çeşitli akıl oyunları ve teknolojik gereçler sunarak öğrencilere geniş bir okuma ve çalışma imkânı sağlayacak” dedi
Kaynak: Dünya Gazetesi
