Başak Nur GÖKÇAM
Tarım sektörü, iklim değişikliğine karşı mücadelede rol oynama açısından kritik öneme sahip. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 yılı verilerine göre toplam sera gazı emisyonları açısından yapılan değerlendirmeler sonucunda tarım sektörü, yüzde 12.8 oran ile enerjiden sonra en fazla emisyon salınan ikinci sektör konumunda. Bu şu demek; tarım iklim değişikliği ile mücadelede kritik önem taşıyor.
Dünyada tarımsal amaçlı su kullanımı, toplam sektörel su kullanımlarının yaklaşık yüzde 70’inden, Avrupa’da yüzde 25’inden, Afrika ve Asya’da ise yüzde 81’inden sorumlu. Eldeki son verilere göre de bu oran ülkemizde yüzde 77. Yani Türkiye tarımsal sulama için yılda 45.05 milyar metreküp su harcıyor. Bu miktarlar sektörün sürdürülebilirlik alanında daha çok su kullanımıyla gündeme gelmesine neden olsa da aslında asıl mesele toprakta bitiyor. Çünkü toprak sağlıklı olursa, doğru işlemler uygulanırsa, hem su tutma kapasitesi hem de verim artıyor. İşte bu noktada onarıcı tarım olarak da bildiğimiz rejeneratif tarım devreye giriyor.
Toprak artık daha sağlıklı
Rejeneratif tarım, geleneksel tarım uygulamaların aksine, toprağı daha sağlıklı kılarak, topraktaki organik madde içeriğinin artmasına, su tutma kapasitesinin yükselmesine yardımcı oluyor. Verimliliği ve biyoçeşitliliği de artıran bu yöntemle geçtiğimiz yıl ilk hasadını yapan Maritaş Denim, bu yöntemle Harran Ovası’nın pamuğunu 2’nci kez hasat etti. Şirket, pamuktan önce mercimeği ekti ve toprağa azot kazandırarak, yeniledi.
“Önce yakın tedarik”
Toplamda 41 farklı ülkedeki 340 markaya yılda 24 milyon metre kumaş üreten ve ‘önce yakın tedarik, sonra yeni pazarlar’ diyen Maritaş Denim’in ‘Rejeneratif Pamuk Projesi’ni “Samimi, gerçek, şeffaf, izlenebilir ve yürürken geçmişin faydalarını bütün ile birleştiren proje” olarak tanımlayan Maritaş Denim Genel Müdür Yardımcısı Fatih Kesim, “Üniversitelerle ve çiftçilerle el ele çıktığımız bu yolculukta bu yıl yanımıza sürdürülebilir değişime ve yöntemlere inanan ortaklar katarak büyüyerek yol aldık.
Bu süreçte gördük ki bu yol kolay değil ama mümkün. Çevresel etkisi bu kadar yüksek bir sektör için de vazgeçilmez. Yaptığımız iş yalnızca toğrağı ve süreçleri onarmak değil, baştan aşağı bir yenilenmeden bahsediyoruz. Konvensiyonel tarım gibi kökleşmiş alışkanlıkları, yerleşmiş davranışları değiştirmekten, hammadeleri yeniden gözden geçirmekten, ürünlerimizi doğaya uygun üretebilmek için gerekirse en baştan tasarlamaktan bahsediyoruz.
Ancak bunu tek başımıza başarmamız imkansız. Değişimi, bizim gibi süreci en başından sonuna kadar ele alıp bilgiyi doğru anlatabilecek, moda endüstrisine tercüme edecek yol arkadaşlarıyla yapmak istiyoruz. Talebi oluşturduktan sonra, arz peşi sıra gelir. Bizim amacımız bu noktada talebi oluşturmak için farkındalığı sağlamak” dedi.
Mercimek ithalatının önüne geçilebilir
Aralık 2023’te ekilen mercimeklerin hasadını Mayıs 2024’te tamamladıklarını belirten Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Osman Çopur, “Rejeneratif tarım ile geleneksel sulama yöntemlerinin dışına çıkarak fazla su kullanmaktan kaçındık, kışın 5-6 aylık bir süreçte tarlayı bitkiyle kapladık. Hataları minimize etmeye gayret ettik. Daha az toprak işleme daha az yakıt, üretim maliyetlerinin azaltılması, çevreye daha az zarar vermek ve daha az karbon salımı demek. Türkiye her yıl 400-500 ton civarında mercimek ithal ediyor. Bu projeyle birlikte, pamuk ekimi öncesi mercimek üretimini ovada yaygınlaştırabilirsek ithalatını da engellemiş olacağız” diye konuştu.
OCA’nın desteklediği ilk rejeneratif pamuk projesi
Organik pamuk üretiminin çevresel ve sosyal açıdan yaratabileceği olumlu etkileri ortaya koymayı amaçlayan bu proje, aynı zamanda Organic Cotton Accelerator (OCA) tarafından desteklenen ilk rejeneratif pamuk projesi oldu. Proje ile Türkiye’de rejeneratif tarımın pamuk üretimine getirdiği katkıların yaygınlaştırılması hedeflenirken, yöntemlerin sadece üretim verimliliğini artırmakla kalmayıp, sürdürülebilir tarım politikalarının temel taşlarından biri olarak kabul edilmesi amaçlanıyor.
Kaynak: Dünya Gazetesi
