ABD‘nin Tokyo Büyükelçisi Rahm Emanuel, Çin’in giderek artan ekonomik baskılarına karşı, ABD ve müttefiklerinin NATO’ya benzer bir ekonomik ittifak kurması gerektiğini savundu. Emanuel, Wall Street Journal (WSJ) gazetesi için yazdığı makalede, Çin‘e karşı daha etkili bir duruş sergilemek amacıyla ekonomik anlamda kolektif savunma mekanizmalarının devreye sokulmasının önemini vurguladı.
ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin, Hint-Pasifik bölgesinde güvenlik ortaklıklarını genişletmeye yönelik çok taraflı yaklaşımlarının olumlu sonuçlar verdiğini ifade eden Emanuel, bu güvenlik ortaklıklarının ekonomik cephede de güçlendirilmesi gerektiğine dikkat çekti. Emanuel, bu kapsamda “NATO benzeri” bir ekonomik ve ticaret ittifakının kurulmasının, Çin’in uyguladığı ekonomik yaptırımlara ve baskılara karşı daha güçlü bir karşılık oluşturacağını belirtti.
“NATO‘nun kolektif savunma maddesine benzer bir yapı gerekli”
Emanuel, böyle bir ittifakın etkili olabilmesi için, Kuzey Atlantik Antlaşması’nın NATO üyelerinin herhangi bir saldırı karşısında bir diğerine yardım etmesini öngören 5. Maddesi’ne benzer bir düzenleme yapılması gerektiğini savundu. Çin’in, Covid-19 salgını sonrasında Avustralya’ya uyguladığı yüksek gümrük vergilerini örnek gösteren Emanuel, Avustralya’nın bu süreçte müttefiklerinin desteğiyle Çin’e olan ekonomik bağımlılığını azalttığını hatırlattı.
Emanuel, Çin’in uyguladığı baskılara karşı müttefik ülkeler arasında daha güçlü bir ekonomik koordinasyonun ve dayanışmanın gerekliliğine işaret ederek, “Çin’in tek taraflı ekonomik baskıları, sadece hedef alınan ülkeyi değil, tüm bölgeyi ve dünya ekonomisini etkileyebilecek potansiyele sahip. Bu nedenle, benzer düşünen ülkeler arasında daha yakın bir işbirliği ve ekonomik dayanışma şart” ifadelerini kullandı.
Japonya’dan da benzer bir ittifak çağrısı gelmişti
Japonya Başbakanı İşiba Şigeru da, ekim ayında yaptığı bir konuşmada Asya bölgesinde NATO’ya benzer bir ittifak kurulması gerektiğini dile getirmişti. Şigeru, bölgedeki ülkelerin hem ekonomik hem de güvenlik anlamında işbirliğini artırarak Çin’e karşı daha güçlü bir cephe oluşturabileceğini belirtmişti. Japonya’nın bu tür bir ittifak önerisi, bölgedeki dengeyi değiştirebilecek potansiyele sahip ve özellikle Çin’in bölgedeki etkisini dengelemek amacıyla atılmış bir adım olarak değerlendiriliyor.
Çin’e karşı ekonomik ittifak gündemde
Emanuel’in önerisi, ABD’nin son dönemde Hint-Pasifik bölgesinde Çin’e karşı denge unsuru oluşturmak amacıyla attığı adımların bir parçası olarak görülüyor. Özellikle Çin’in bölgesel etkisini artırma ve diğer ülkeler üzerinde ekonomik baskı kurma çabalarına karşı, ABD ve müttefiklerinin daha koordineli bir ekonomik cephe oluşturması gerektiği düşünülüyor.
Uzmanlar, böyle bir ittifakın kurulması halinde, bölgedeki güç dengesinde köklü değişimler olabileceğini ve Çin’in ticaret politikaları üzerinde de etkili olabileceğini belirtiyor. Ancak böylesi bir ittifakın kurulup kurulmayacağı, katılımcı ülkelerin çıkarlarının ne derece örtüştüğüne ve ekonomik işbirliğine ne kadar istekli olduklarına bağlı olacak.
Kaynak: Dünya Gazetesi
