Emtia piyasasındaki fiyatlamalarda ürün bazlı ayrışmalar görülse de yükseliş eğilimi geçen hafta da sürdü. Çin’in teşvikleri ve jeopolitik risklerin etkisi bu eğilime önemli katkı sağlarken, ABD’deki liman işçilerinin eylemi de arz endişelerini artırarak yükselişleri etkileyen başka bir unsur oldu.
ABD’nin doğusunda ve güneyindeki limanlarda çalışan işçilerin, maaş artışı talebi ve otomasyon konularında işverenlerle yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle başlattıkları grev tedarik zincirinde aksamalar olabileceğine dair endişeleri artırdı. Daha sonra limanlarda çalışan işçilerin grevi, sendika ile işverenlerin ücretler konusunda geçici anlaşmaya varmasıyla üçüncü günde son buldu. Analistler, söz konusu grevin emtia piyasasında arz endişelerine enden olduğunu söyledi.
Gümüşün onsu 33 dolara dayandı
Geçen hafta ons bazında altın yüzde 0,2, platin yüzde 1,3, paladyum yüzde 0,1 değer kaybederken, gümüş yüzde 1,9 değer kazandı. Gümüşün onsu 32,95 dolarla Aralık 2012’den bu yana en yüksek seviyeyi test etti.
FED Başkanı Jerome Powell’ın açıklamaları ve ABD’de açıklanan istihdam verilerinin FED’in sert faiz indirimleri yapmayacağına yönelik öngörüleri güçlendirmesi, geçen hafta altın fiyatları üzerinde baskı oluşturdu. Geçen hafta Ulusal İşletme Ekonomisi Derneği’nin yıllık toplantısında “İleriye baktığımızda, ekonomi genel olarak beklendiği gibi gelişirse, politika zamanla daha nötr bir duruşa doğru ilerleyecektir ancak önceden belirlenmiş bir yolda değiliz” diye konuşan Powell, FEDeral Açık Piyasa Komitesi’nin faiz oranlarını hızla düşürmek için acele etmediğini kaydetti. Powell, iş gücü piyasası koşullarında daha fazla soğumaya ihtiyaç olduğuna inanmadığını ifade ederek, ekonomi beklendiği gibi performans gösterirse bu yıl toplamda 50 baz puanlık iki faiz indirimi daha olabileceğini söyledi.
Öte yandan ABD’de tarım dışı istihdam eylülde 254 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,2’den 4,1’e geriledi. Analistler, ABD’de açıklanan istihdam verilerinin ardından ülke ekonomisinin iyiye gittiğini, “yumuşak iniş” yapabileceğine yönelik iyimserliğin güç kazanmasıyla bankanın 50 baz puanlık faiz indirimi yapma ihtimalinin azaldığını söyledi. Bu gelişmelerle, FED’in kasımda yüzde 25 baz puanlık faiz indirimi yapmasına kesin gözüyle bakılması da altının onsu üzerindeki baskıyı artırdı.
Gümüş fiyatlarında yükseliş söz konusu
Küresel çapta gümüş açığının devam edebileceğine yönelik öngörülerin öne çıkması ve arzın talebi karşılayamayacağına yönelik endişelerin artması gümüş fiyatlarında yükselişe neden oldu.
Öte yandan baz metallere bakıldığında tezgah üstü piyasada geçen hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 0,6 azalırken, alüminyumda 0,8, kurşunda yüzde 1,7, nikelde yüzde 5,3, çinkoda 2,8 arttı. Çin’in açıkladığı ekonomik teşvik paketlerinin etkisiyle geçen hafta bakır haricinde baz metallerde kayda değer yükselişler görüldü. Dolara olan talebin artması ise bakır fiyatlarının düşmesine neden oldu.
Orta Doğu gerilimi Brent petrolde sert yükselişlere neden oldu
Enerji grubuna bakıldığında Brent petrolün varil fiyatı yüzde 8,3 artarken, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğal gazın İngiliz termal birimi (MMBtu) cinsinden fiyatı yüzde 2,5 azaldı.
Küresel petrol rezervlerinin büyük kısmının bulunduğu Orta Doğu’da tırmanan gerginliklerin küresel arzda aksamaya neden olacağı düşünceleri, piyasa oyuncularının arz endişelerini besliyor ve fiyatları yükseltici etkide bulunuyor.
ABD Başkanı Joe Biden’ın İsrail’in İran’a yönelik saldırılarına ilişkin açıklamaları da petrol fiyatlarındaki yükselişi tetikledi. Biden, İsrail’in İran’a ait petrol tesislerine saldırı ihtimaline, “Şu anda bunu tartışıyoruz.” diyerek açık kapı bırakmıştı. “İsrail’in İran’a karşılık vermesine izin verecek misiniz?” şeklindeki soruya Biden, “Öncelikle biz İsrail’e izin vermiyoruz, tavsiye veriyoruz. Bugün bir şey olmayacak. Bununla ilgili daha sonra konuşacağız.” karşılığını vermişti.
Tarım grubunda karışık seyir
Geçen hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar buğdayda yüzde 1,8, mısırda yüzde 1,6, pirinçte yüzde 0,1 artış kaydederken, soya fasulyesinde yüzde 2,6 azalış görüldü. Intercontinental Exchange’de libre bazında fiyatlar, şekerde yüzde 1,6 artarken, kahvede yüzde 5,3 azaldı. Pamukta ise yatay bir seyir izlendi. Kakaonun ton başına fiyatı da haftayı yüzde 14,7 düşüşle tamamladı.
Avrupa Birliği’nin, orman alanlarına zarar vererek üretilen soya, dana eti, palm yağı, tahta, kakao ve kahve gibi çeşitli ürünlerin ithal edilememesini sağlayacak yeni kuralları 1 yıl ertelemeye hazırlandığına dair haberlerle özellikle kahve ve kakao fiyatlarında sert düşüşler görüldü.
Kaynak: Dünya Gazetesi
