İstanbul Planlama Ajansı (İPA) ‘Sosyal Güvenlik Sisteminde Sürdürülebilirlik: Türkiye’nin Sosyal Güvenlik Karnesi’ başlıklı bir rapor yayımladı.
Raporda, Türkiye’de derinleşen yoksulluğun en çok emekliler taradından hissedildiği, emeklilerin hayatlarını idame ettirmekte en çok zorlandıkları şehrin İstanbul olduğu belirtildi.
‘İstanbul emekliler için yaşanmaz hale geldi’
“İstanbul’da yoksulluk sınırının üstünde bir yaşam sürebilmek için ortalama 4,5 emekli maaşına gereksinim bulunmaktadır.” denilen raporda, megakentin emekliler için artık yaşanılmaz bir yer haline geldiği vurgulandı.
2020-2024 arasında İstanbul’daki yaşam maliyetinin yüzde 921 oranında arttığı, 4 kişilik bir ailenin asgari yaşam maliyetinin 71 bin 431 TL’ye, yoksulluk sınırının ise 64 bin 595 TL’ye yükseldiği belirtilirken, bu durumun özellikle dar gelirli, emekli ve işsiz kesimleri zorladığı ifade edildi.
Kayıt dışı istihdam, düşük ücretler, popülist müdahaleler ve şeffaklık yetersizliği gibi sorunların bütçeyi olumsuz etkilediği ve sosyal güvenlik sistemine yeterli kaynak aktarılmadığı belirtildi. Ayrıca, mali disiplinden uzak bütçe uygulamaları ve israfın sosyal güvenlik sistemine ayrılabilecek kaynağı kısıtladığına dikkat çekildi.
Cumhuriyet tarihinin en düşük seviyesi
Raporda, sosyal güvenlik sistemlerinde önemli bir gösterge olan, çalışan sigortalılar ile emekli aylığı alanların sayısının oranını ifade eden aktüeryal dengenin de cumhuriyet tarihindeki en düşük seviyesine gerildiği belirtildi. Avrupa ülkeleri ve Türkiye’deki aktüeryal denge verileri kıyaslandı.
SGK’ya bütçe transferinde son dönemlerin en düşük seviyesi
Merkezi yönetim bütçesinden yapılan transfer tutarlarının son dönemlerde GSYH’ye oranla küçülme eğilimine girdiği, 2025 Yılı Bütçe Gerekçesinde yer alan aşağıdaki verilerin de hem GSYH’ya oran hem de merkezi yönetim bütçesine oran olarak SGK’ya yapılan bütçe transferinin son dönemde en düşük seviye olduğu belirtildi.
Kaynak: Dünya Gazetesi
