Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ekim ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını değerlendiren açıklamalarda bulundu. Bayraktar, ekim ayının zam şampiyonu ürününü yüzde 368,5 fiyat farkıyla karnabahar olarak belirtti.
Bayraktar, karnabaharı yüzde 281 ile patates, yüzde 259,4 ile beyaz lahana, yüzde 236,6 ile portakal ve yüzde 205,3 ile limonun takip ettiğini belirtti.
Bayraktar, karnabaharın 4,7 kat, patatesin 3,8 kat, beyaz lahananın 3,6 kat, portakalın 3,4 ve limonun da 3,1 kat fazlaya satıldığını ifade ederek, “Üreticide 12 lira 50 kuruş olan karnabahar 58 lira 56 kuruşa, 3 lira 60 kuruş olan patates 13 lira 72 kuruşa, 4 lira 81 kuruş olan beyaz lahana 17 lira 30 kuruşa, 13 lira 75 kuruş olan portakal 46 lira 28 kuruşa, 10 lira olan limon 30 lira 53 kuruşa markette satıldı” bilgisini paylaştı.
Markette ve üreticide fiyatı en fazla artan ürün salatalık
Ekimde markette ve üreticide fiyatı en fazla artan ürünün salatalık, fiyatı en fazla düşen ürünün ise markette kuru soğan, üreticide patates olduğuna dikkati çeken Bayraktar, ekimde markette 36 ürünün 21’inde fiyat artışı, 15’inde ise fiyat düşüşü olduğunu bildirdi.
Bayraktar, şu ifadeleri kullandı:
“Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 89,8 ile salatalık oldu. Salatalıktaki fiyat artışını yüzde 65 ile sivri biber, yüzde 60,4 ile yeşil soğan, yüzde 46 ile kabak, yüzde 34,1 ile domates takip etti. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 18,7 ile kuru soğan oldu. Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 17 ile limon, yüzde 9,2 ile kuru incir, yüzde 7,9 ile Antep fıstığı, yüzde 7,5 ile kuru kayısı izledi.”
Ekimde üreticide 28 ürünün 18’inde fiyat artışı, 7’sinde fiyat düşüşü görüldüğünü, 3 üründe ise fiyat değişimi olmadığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:
“Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 23,4 ile patateste görüldü. Patatesteki fiyat düşüşünü yüzde 13 ile limon, yüzde 10,1 ile yumurta, yüzde 8,8 ile pirinç ve yüzde 2,2 ile nohut izledi. Üreticide en çok fiyat artışı yüzde 105,9 ile salatalıkta görüldü. Salatalıktaki fiyat artışını yüzde 104,8 ile kabak, yüzde 102,2 ile sivri biber, yüzde 64,4 ile domates ve yüzde 60 ile havuç izledi.”
“Gübrelerde taban fiyat uygulanmalı”
Bayraktar, arz ve talepteki değişimin yumurta fiyatlarını düşürdüğüne dikkati çekerek, iklim değişikliği sebebiyle erken olgunlaşan erkenci ve orta erkenci limon çeşitlerinin aynı sezonlarda hasat ediliyor olmasının arzda artışa, talebin azalmasının ise fiyat düşüklüğüne neden olduğunu anlattı.
Patateste rekoltenin yüksek olması sebebiyle talep olmadığından fiyatların düştüğünü vurgulayan Bayraktar, salatalık, kabak, sivri biber ve domateste tarladan seraya geçişin üretici fiyatlarını artırdığını ifade etti.
Bayraktar, gübre fiyatlarının geçen yıl ağustosta zirveye ulaştığını ve fiyatların bu seviyelerde devam ettiğini belirterek, şu ifadelere yer verdi:
“Birliğimizce Ankara’da tarımsal faaliyetin yoğun olarak yapıldığı bir ilçede, aynı gübrenin farklı satış noktalarındaki fiyat değişimlerine dair çalışma yapıldı. Çalışmaya göre, ülkemizde en çok kullanılan gübrelerden, 1 tonluk amonyum sülfat gübresinin fiyatı Bayi 1’de 11 bin lirayken Bayi 2’de 9 bin 300 lira, Bayi 5’te 10 bin 500 lira, Bayi 6’da 11 bin 250 lira ve Bayi 7’de 11 bin 480 liraya satılıyor. Amonyum sülfat gübresinin fiyatı farklı satış noktalarına göre yüzde 23,4 oranında değişiyor. Gübre fiyatlarının üreticilerimizi zorladığı bu günlerde, aynı gübrenin farklı satış noktalarındaki fiyat farkının yüzde 23’lere kadar çıkması kabul edilebilir değildir. Birbirinden farklı yüksek fiyatlardan çiftçilerimizi korumak gerekiyor. Yaşanan yüksek fiyat farkının önüne geçmek amacıyla gübrelerde tavan fiyat uygulanmalıdır.”
Geçen yılın ekim ayına göre son bir senede amonyum sülfat gübresinin yüzde 23,1 arttığını bildiren Bayraktar, DAP gübresinin yüzde 19,8, 20.20.0 kompoze gübresinin yüzde 12,1, ÜRE gübresinin yüzde 7,2 ve amonyum nitrat gübresinin ise yüzde 6,9 arttığını belirtti.
Kaynak: Dünya Gazetesi
